Starfasköpun smáfyrirtækja.

Á áttunda áratugnum gerði bandaríski hagfræðingurinn D Birch rannsókn á starfasköpun. Niðurstaða hans var sú að smáfyrirtæki sköpuðu flest störf í USA. Rannsóknir fleirri aðila benda til sömu niðurstöðu. Rannsóknir á smáfyrirtækjum beinast að sprotafyrirtæjum og hins vegar ört vaxandi fyrirtækjum. Rannsóknir benda til þess að 4 til 8 ár frá stofnun skapi smáfyrirtæki langflest störf. Árið 2008 birtist listi yfir 100 áhugaverð sprotafyrirtæki í tímaritinu Frjálsri verslun. 2009 voru 200 fyrirtæki á listanum og og 2010 voru 140 fyrirtæki á 9 sviðum. Árið 2010 var talið að 500 störf hefði skapast í sprotafyrirtækjum frá bankahruni. Eftir bankahrunið jókst mikið áhugi stjórnvalda á starfasköpun nýrra fyrirtækja. Nýsköpunarmiðstöð opnaði frumkvöðlasetur, Hugmyndahús Háskólanna varð til, Viðskiptasmiðjan var stofnuð og fleira mætti telja. 

Íslenska ríkið brýtur alþjóðalög á flóttamönnum.

Framkvæmdastjóri flóttamannahjálpar SÞ í Norður Evrópu segir að íslenska ríkið hafi ítrekað brotið á réttindum flóttafólks. Á Íslandi eru flóttamenn dæmdir fyrir skjalafals skömmu eftir komu til landsins en það eru brot á lögum. Slík vinnubrögð þekkjast ekki í Norður Evrópu. Ísland sker sig úr. Það hefur reynt á 31. grein flóttamannasamningsins í máli fyrir Hæstarétti Íslands. Dómurinn dæmdi stjórnvöldum í hag. Dæmdur flóttamaður er settur á sakaskrá. Flóttamenn reyna á engan hátt að hylja það að skilríki séu fölsuð. Þetta eru einu skilríkin sem þeir hafa. Ljóst er að breyta verður ákvæðum í íslenskum lögum þannig að þau samræmist alþjóðalögum og nútímahugmyndum um mannréttindi. Í dag er áætlað að 12 milljónir manna séu ríkisfangslausar. Ísland hefur ekki fullgilt samning um stöðu fólks án ríkisfangs frá 1954. Í íslenskum lögum er ekki að finna skilgreiningu á ríkisfangslausum einstaklingi. Það er deginum ljósara að Ísland á mikið verk að vinna í málefnum flóttamanna og hælisleitenda. 

Rauði krossinn: 43 milljónir fátækra í Evrópu þurfa aðstoð.

Fólkið er háð því að fá matargjafir og heita súpu. Rauði krossinn metur þetta sem erfiðustu kreppu í sex áratugi í nýlegri skýrslu sem birt var í Róm og  Genf. Fjöldi þeirra sem eiga ekki fyrir brýnustu lífsnauðsynjum hefur vaxið mikið á árunum 2009 til 2012. Núna eru 120 milljónir í hættu á að verða fátækir.  Í vaxandi mæli er leitað til hjálparstofnana. Á Ítalíu er ástandið sérstaklega alvarlegt. Þegar kreppan var dýpst urðu 150000 fyrirtæki, einkum smærri fyrirtæki, að hætta starfsemi. Þetta gerir hjálparstofnunum erfitt fyrir að afla matargjafa. 

Verkalýðssamtök í Noregi gegn hægri stjórn.

Lo eru stærstu samtök launafólks í Noregi. Félagar eru 900000 og er jafnt hlutfall kynjanna. Gerd Kristiansen formanni LO,  líst ekki vel á stefnu nýju stjórnarinnar. Hún segir að nú eigi að snúa norsku samfélagi í átt til hægri. Á vinnumarkaði er stefnt á aukinn sveigjanleika hvað vinnutíma varðar og auka möguleika á tímabundnum ráðningum. Þetta færir vald frá launafólki til atvinnurekenda. Hún er ánægð með að styrkja á vinnueftirlit. Mikill fjöldi erlends vinnuafls er á vinnumarkaðinum og hætta á undirboðum og svartri atvinnustarfsemi. Hún varar við einkavæðingu í heilbrigðisþjónustu og menntun. Einkafyrirtæki á þessum sviðum reyna að ná hagnaði með auknu vinnuálagi, lægri launum og minni gæðum. Hægri flokkarnir vilja lækka eignaskatt og því er Gerd mótfallin. Þetta mun gagnast þeim sem ríkastir eru og það er í andstöðu við góð norsk gildi. Hún er mótfallin ætluðum niðurskurði í landbúnaðarmálum og sjávarútvegi. Hún sér fram á mikla samþjöppun í sjávarútvegi. Hægri flokkarnir stefni á aukna miðstýringu og samþjöppun og það er óæskileg þróun. 

Lítil atvinnuvegafjárfesting undir hægri stjórn.

Á tíma vinstri stjórnar kyrjuðu sjálfstæðismenn sama sönginn. Ríkisstjórnin er andsnúin atvinnuvegunum. Hún leggur atvinnulífið í rúst með ofursköttum. Hún kemur í veg fyrir fjárfestingar með stöðugum skattalagabreytingum og pólitískri óvissu. Hugmyndasnauðir en af mikilli eljusemi endurtóku talsmenn núverandi stjórnarflokka sama sönginn. En nú er komin ný stjórn og pólitískri óvissu þá -hugsanlega-eytt. Skattar lækkaðir og gjöld afnumin til að efla atvinnulífið(sic). En ekkert gerist og hver er þá skýringin? Hið brennandi hús ESB? Hugsanlegt greiðslufall USA? Raunverulegar skýringar eru auðvitað margar og þær eiga jafnt við hvort sem um er að ræða tíma vinstri stjórnar eða hægri stjórnar. Ein eru miklar skuldir íslenskra fyrirtækja og mikil skuldsetning í alþjóðlegum samanburði. Skuldir fyrirtækja eru 154% af vergri landsframleiðslu.  Önnur er háir vextir íslenskra banka (krónuskattur!). Þriðja er að fjármálastofnanir veigra sér við að lána mjög skuldsettum fyrirtækum fé vegna of mikillar áhættu. Matsfyrirtæki myndu meta íslensk fyrirtæki í sérstökum áhættuflokki. Núna í ágúst voru rúm 6200 fyrirtæki á vanskilaskrá eða 16% allra fyrirtækja. Það er hins vegar jákvætt að nýskráningum fjölgar. Bankar virðast fara þá leið að lengja í lánum frekar en að endurskipuleggja eða afskrifa. Menn ýta vandanum á undansér. En hversu lengi?

Koma stjórnvöld í veg fyrir mútur?

1997 skrifuðu 40 ríki OECD undir samkomulag um að berjast gegn mútum. Samkvæmt nýlegri skýrslu Transparency International eru einungis átta ríki sem staðið hafa við skuldbindingar sínar. Ísland er ekki í þeim hópi. Í skýrslunni kemur fram að íslensk yfirvöld eru illa undir það búin að takast á við það ef erlend stórfyrirtæki múta embættismönnum. Erlend stórfyrirtæki eru mjög áberandi hér á landi og komi til olíuvinnslu verða þau enn meira áberandi. Engar rannsóknir hafa verið á því gerðar hvort mútugreiðslur hafi átt sér stað. Reyndar eru rannsóknir lögmanna, félagsfræðinga og afbrotafræðinga á efnahagsafbrotum af mjög skornum skammti hér á landi. Refsirammi fyrir mútur er þröngur hér á landi. Fyrir starfsmenn í opinbera geiranum er engin uppljóstraravernd en frumvarp mun á leiðinni. Endurskoðendur og skattasérfræðinga skortir þekkingu á því að greina og finna múturgreiðslur. Hér er greinilega mikið verk óunnið.

Styður þingflokkur xD fjárlagafrumvarpið?

Fjárlagafrumvarp er ekki hrist fram úr erminni. Að gerð þess koma fjölmargir aðilar undir verkstjórn fjármálaráðherra og ráðuneytis hans. Ráðuneytin og stofnanir ríkisins leggja fram áætlanir og setja fram hugmyndir sínar. Ráðherra flytur frumvarpið fyrir hönd ríkisstjórnarinnar allrar og með stuðningi þingflokka stjórnarflokkanna. Skyldi maður ætla. Fjármálaráðherra hefur lýst því yfir í þingræðu að góður stuðningur sé við frumvarpið. Nú er góður stuðningur væntanlega líka teygjanlegt hugtak. Þingmaður nokkur að nafni Brynjar Níelsson hefur lýst því yfir að setja þurfi þrjá til 5 milljarða króna á ári í heilbrigðisþjónustuna. Ef fleiri í þingflokknum eru þessarar skoðunar duga ekki lengur velþekkt bókhaldstrix til að ná jöfnuði. Meira þarf til. Það þarf að fara ofan í vasa ofurríka fólksins og milljarða fyrirtækjanna. Skyldi það gerast næst? Fyrr frýs í helvíti ;).

Hanna Birna: nauðungarsölur verða ekki stöðvaðar.

Innanríkisráðherra hefur nú tilkynnt að nauðungarsölur verði ekki stöðvaðar. Það gerir hún í samráði við lögfræðinga ráðuneytisins. Þeir telja að réttur fjármálastofnana sé varinn af stjórnarskrá. Fyrir kosningar hafði Hanna Birna uppi stór og mikil orð um óréttlætið sem í nauðungarsölum fælust. Þessi orð reynast vera innantómt blaður. Marklaust blaður til að vinna augnablikssigur á flokksfundi. Nú hefur veruleikinn tekið við. Köld lögmál fjármagnsins ráðast. Hagsmunasamtök heimilanna og fjölmargir aðrir hafa lengi barist fyrir því að nauðungarsölur verði stöðvaðar. Sú barátta hefur ekki enn borið árangur. Framsóknarflokkurinn vann mikinn kosningasigur vegna stórfenglegra loforða um að leiðrétta verðtryggð lán  og bæta stöðu skuldugra heimila. Hvar eru nú efndir? Sjálfstæðisflokkurinn lofaði einnig miklu. Flokkar sem svíkja helstu kosningaloforð hafa gert sig sjálfa umboðslausa. Eignamissi fylgir skömm og uppgjöf. Eignamissir hefur félagslegar og tilfinningalegar afleiðingar fyrir þá sem fyrir verða. 

Lagaumhverfi innflytjenda á Íslandi.

Fyrstu lög um útlendinga eru frá 1920 og hétu þau lög um eftirlit með útlendingum. Lögin fjölluðu um heimild til komu og dvalar og heimild til brottvísunar. Með lögunum var lögð áhersla á að glæpamenn kæmust ekki inní landið svo og þeir sem ekki gætu framfleytt sér.  Ný lög voru sett 1936 og fólu þau í sér ítarleg ákvæði um eftirlit með útlendingum. Í þessum lögum eru sérstök ákvæði um skyldur þeirra sem hýsa erlenda gesti. Árið 1954 gerir  Ísland sérstakt samkokulag við hin Norðurlöndin um þá skipan mála sem enn er í gildi. 1965 eru sett ný lög um eftirlit með útlendingum. Í þeim er ákvæði um réttarstöðu flóttamanna.  Árið 2001 var ákvæðinu breytt vegna Dyflinnarsamningsins. Í lögunum 1965 er fellt brott það ákvæði að vísa megi útlendingi úr landi ef hann þyggur opinbera framfærslu. Breytingar eru gerðar á lögunum 1993 í tengslum við aðild Íslands að EES. 2001 eru gerðar lagabreytingar vegna aðildar Íslands að Schengen samstarfinu. Sérstakt eftirlit er fellt niður innan svæðisins. 33 ríki eru í Schengen samstarfinu. Hluti af samstarfinu átti að vera gagnkvæm skipti á upplýsingum til að berjast gegn alþjóðlegri glæpastarfsemi. Ný lög um útlendinga taka gildi 2003 og þá verður til heildstæð löggjöf um málefnið. Þessi lög innihalda þó ekki ákvæði um aðlögun útlendinga að íslensku samfélagi. --Dvalarleyfi þurfa þeir sem koma frá löndum utan EES og hyggjast stunda hér vinnu eða stunda atvinnustarfsemi. Dvalarleyfi eru margs konar en þau eru á verksviði Útlendingastofnunar. Eftir að hafa dvalið hér í fjögur ár eer hægt að sækja um búsetuleyfi. Fjölmörg lög snerta útlendinga. Nefna má ákvæði í lögum um rétt sjúklinga sem fjalla um túlkaþjónustu. Reglugerð var sett um atvinnuréttindi útlendinga 2005. Á grundvelli þeirrar reglugerðar var notuð mjög ströng túlkun sem snerti útlendinga frá löndum utan EES. Almennt er það svo að framkvæmdavaldið hefur mun ríkari valdheimildir gagnvart útlendingum en íslenskum ríkisborgurum. 

Er atvinnuleysi í raun 12%?

Samningar eru framundan og flest verkalýðsfélög hafa áhuga á skammtímasamningum vegna ótryggs ástands og óvissu um þróunina. Söngur SA er velþekktur og ávallt hinn sami. Hógværar kröfur og litlar hækkanir til að hleypa verðbólgu ekki af stað. Allir tapa á því ! Jú, einmitt! Stýrir launaþróun ein verðbólgunni. Hvað um blessaða krónuna sem stundum flýtur en er nú í höftum. Verðbólga komst í 18% 2008 vegna hruns krónunnar en ekki vegna stórhækkaðra launa. Aukinn launakostnaður merkir ekki sjálfkrafa hækkun á verði seldrar vöru og þjónustu. Það fer eftir samkeppnisstigi á markaði. Þeir sem hafa rétt til atvinnuleysisbóta og nýta þann rétt eru nú 5%. Nokkur fjöldi hefur misst þann rétt. Atvinnuþátttaka er með minnsta móti nú þannig að nokkur fjöldi sem myndi vinna í eðlilegu árferði kýs að sitja heima. Þúsundir hafa yfirgefið landið í leit að vinnu. Þjóðarsáttin var sögulega merkileg. Allir aðilar komu að því borði. Álíka gæti gerst ef allir aðilar nota næsta hálfa árið vel. Gengi krónunnar er mikilvæg stærð í tekjum og útgjöldum fyrirtækja og útgjöldum og kaupmætti almennings. Langtíma samningar hljóta að byggja á fráhvarfi frá fljótandi gengi og tengingu krónunnar við annan gjaldmiðið eða myntkörfu.