Geta öreigar allra landa ekki sameinast?

Branco Milanovic heitir hagfræðingur hjá Alþjóðabankanum. Hann hefur rannsakað tekjuskiptingu innan ríkja og á heimsvísu. 2007 ritaði hann bók og hélt því fram að hægt væri að skilgreina 80% jarðarbúa sem fátæka. Og þróunin væri í átt til meiri ójafnaðar. 2013 hafa 8% jarðarbúa 50% allra tekna. 92% jarðarbúa hafa einnig 50% allra tekna. Í USA hafa 22% íbúa 50% allra tekna. Tekjur 1% jarðarbúa sem mestar tekjur hafa hafa aukist um 60% síðan 1988. Helmingur þessa 1% eru bandarískir ríkisborgarar. Fjölmennir hópar hafa aukið tekjur sínar verulega, t.d. bændur í Kína og Indlandi, sem flust hafa til stórborganna. Raunlaun fjölmennra hópa lanafólks í þróuðum hagkerfum hafa staðið í stað á síðustu 20 árum. Á heimsvísu er tekjudreifingin ójafnari árið 2000 en hún var 1870. Milanovic skoðar annars vegar hversu ójöfn tekjudreifingin er innan hvers ríkis. T.d. tekjuháir og tekjulágir Danir. Hins vegar skoðar hann hverjar eru meðaltekjur í hverju ríki og hver er munur á þeim. Hann heldur því fram að það sé síðarnefndi munurinn sem skýri tekjudreifinguna á heimsmælikvarða. Það er munur á milli ríkja sem skiptir mestu máli. Þegar Karl Marx ritaði Auðmagnið bjuggu fátæklingar í Englandi og Indlandi nokkurn veginn við sömu kjör. En það hefur breyst. Á þessum grunni heldur Milanovic því fram að alþjóðleg samstaða verkalýðshreyfingar skorti efnislegar forsendur. (Michael Roberts Blog).

Grænland; örar breytingar og hætta á spillingu.

Stórfelldar breytingar eru framundan í grænlensku efnahagslífi. Erlend stórfyrirtæki munu fá leyfi til námuvinnslu og hugsanlega að flytja til landsins fjölda erlendra starfsmanna. Reynsla annarra landa sýnir að við slíkar aðstæður er mikil hætta á spillingu. Ekki virðast mörg dæmi um stórfellda spillingu á Grænlandi. Hins vegar eru þær stofnanir, lagarammi og ferli sem taka ætti á hugsanlegri spillingu mjög veikburða. Grænlendingar verða að sjá til þess að hluti arðsins sem mun verða af stórfelldum framkvæmdum erlendra aðilia renni til allra Grænlendinga eða allrar þjóðarinnar. Grænlensk stjórnvöld ættu að innleiða sáttmála SÞ um baráttu gegn spillingu. Ljóst er að þingmenn og embættismenn mega ekki hafa neina persónulega hagsmuni tengda þeim framkvæmdum sem framundan eru. Tryggja verður rétt og vernd uppljóstrara en réttur þeirra er lítið tryggður nú. Það er nauðsynlegt að koma upp eftirlitsstofnunum sem fylgjast bæði með opinberum aðilum og einkaaðilum. Fjárhagslegt sjálfstæði slíkrar stofnunar verður að tryggja. Verkalýðsfélög í Grænlandi og Danmörku eru eðlilega mótfallin því að erlent vinnuafl,t.d. kínverskt, sé flutt í stórum stíl inní landi og vinni á launakjörum og við aðbúnað sem sé ekki ekki sambærilegur lágmarkskjörum Grænlendinga.

Viðhorf til glæpa og refsingar.

Afbrot og glæpir eru hluti allra samfélaga. Regla sem ekki er einhvern tíma brotin er ekki til. Að brjóta reglu er ekki afbrot og að brjóta lög leiðir ekki alltaf til rrefsingar. Í fjölmiðlum eru frásagnir af glæpum fyrirferðamiklar. Fjölmiðill er söluvara og hann segir frá því sem talið er að auki sölu. Ofbeldis-fíkniefna-og kynferðisbrot eru mjög stór hluti frásagna fjölmiðla. Aðrir brotaflokkar fá mun minni eða enga umfjöllun.Ótti við glæpi er mikill og útbreiddur. Hann er meiri hjá koum en körlum og hann er meiri í þéttbýli en í dreifbýli. Viðhorf Íslendinga til refsinga hafa verið rannsökuð í rúman áratug. Það er greinilegt að meirihluti íslendinga telur glæpi vera mikið vandamál. Nú er raunveruleg þróun glæpa eins og hún er skráð hjá lögreglu og í réttarkerfi eitt og almenningsálitið annað. Yfir 80% landsmanna telur sig örugga eina á gangi að kvöld-eða næturlagi í sínu byggðarlagi. Öryggistilfinning er nokkuð háð aldri. Á þessu ári telja flestir að kynferðisbrot séu mesta vandamálið en alveg fram að 2013 hafa fíkniefnabrot verið talin mesta vandamálið. Í janúar á þessu ári voru daglegar fréttir um barnaníð í fjölmiðlum. Mikil umæða varð eftir kastljósþátt um barnaníð. 2012 voru aðeins 13% sem töldu kynferðisbrot alvarlegasta vandamálið. Viðhorfin eru því ekki í samræmi við veruleikann heldur þann veruleika sem fjölmiðlarnir búa til. Afstaða til afbrota er mismunandi eftir kynjum. Konur telja kynferðisafbrot vera alvarlegri en karlar. Karlar telja hins vegar efnahagsbrot vera alvarlegri en konur. Flestir telja að afbrot tengist fikniefna-og áfengisneyslu fremur en erfiðum heimilisaðstæðum í æsku. Það er greinilegt að meirihluti fólks telur nauðgunardóma vera of væga.