Greiningardeild Arionbanka á villigötum.

Fyrir hrun höfðu greiningardeildir bankanna sérkennilegt hlutverk. Í reynd voru þær einhvers konar auglýsingarstofur sem höfðu það hlutverk að selja fegraða mynd af veruleikanum. Ónefndur stjórnmálamaður taldi þær jafnoka Þjóðhagsstofnunar sem hafði verið lögð niður. Nú er öldin önnur. Arionbanki er viðskiptabanki í eigu erlendra(bandarískra)vogunarsjóða. Greinigardeild er við bankann og samkvæmt nýjustu grein hennar hefur hún svipað hlutverk og hagfræðingasett Samtaka atvinnulífsins. Boðskapurinn er gamalkunnur og hefur verið endurtekinn í áratuganna rás. Hann er þessi: of miklar launahækkanir leiða til hækkunar á verði vöru og þjónustu og almennrar hækkunar verðlags eða verðbólgu. Og nú kemur gamalt vín á nýjum belgjum. Launavísitala hefur hækkað um 17.6% síðan í maí 2011 þegar síðustu samningar voru undirritaðir en kaupmáttur um 7.4%. Niðurstaðan er gömul, góð og margreynd ; launahækkanir voru fyrirtækjunum um megn! Hér er farið undarlega hratt yfir sögu. Getur það virkilega verið að laun og eingöngu laun hafi áhrif á verðbólgu? Hvað varð um krónuræfilinn og gengi hennar? Hvað varð um vaxtastigið eða fákeppni eða einokun á nánast öllum mörkuðum í landinu? Hvað varð um skiptingu þjóðartekna í launatekjur og tekjur af fjármagni? Allt gleymt og grafið? Auðvitað kemst greiningardeildin ekki hjá því að minnast á eitt og annað af þessu. Það er undarlega fátt sem greiningardeildinni dettur í hug að skoða. Hún nefnir aðeins framleiðnivöxt vinnualfs. Laun mega ekki vaxa hraðar en þessi vöxtur. Hvað þá um framleiðnivöxt fjármagnsins og skiptingu kökunnar margfrægu? Ekki eitt orð. Launaðir lofendur kapitalismans nefndi Karl Marx nokkra af hagfræðingum hans samtíma. Hverjir skyldu bera þessa nafnbót í dag?

ASI gagnrýnir ríkisstjórnina í nýrri hagspá.

Það er lítill hagvöxtur framundan og hann dugar ekki til að vinna bug á atvinnuleysi og ná fyrri kaupmætti. Fyrir kosningar endurtóku núverandi stjórnarflokkar í sífellu nauðsyn þess að auka fjárfestingar. Það væri lykilinn að hagvexti. Þegar þeir hafa tekið við stjórn landsins er ekki gripið til neinna aðgerða til að auka fjárfestingar. Fjárfestingarhlutfall er mjög lágt í sögulegu samhengi. Þær fjárfestingar sem eru í gangi eru verk fráfarandi ríkisstjórnar. Núverandi ríkisstjórn afsalaði sér milljarða tekjum í skatttekjum og veiðigjöldum og féll frá fjárfestingaráætlun fyrri ríkisstjórnar. Alls kostar óljóst er hvað verður um tvö stór mál. Annars vegar leiðréttingu verðtryggðra húsnæðislána og hins vegar afnám gjaleyrishafta. Ríkisstjórnin á eftir að sýna framá að hún hafi trúverðuga efnahagsstefnu. 

Eru atvinnuleysisbætur mælikvarði á kreppu?

Árið 2008 voru greiddar 4.5 milljarðar króna í atvinnuleysisbætur. Árið 2009 voru greiddar 21.3 milljarður. Hækkunin var 416%. 10370 töldu fram greiðslur atvinnuleysisbóta árið 2008. Ári síðar var talan 27638. Þessi tala hefur farið lækkandi og í fyrra fengu 19896 greiddar bætur frá Vinnumálastofnun. Bæturnar lækkuðu að raungildi um 17.4% milli áranna 2011 og 2012. Atvinnuleysisbætur fá þeir greiddar sem eru atvinnulausir allt árið, hluta ársins, eru í engu starfi eða eru í hlutastarfi. Á síðasta ári voru atvinnuleysisbætur að meðaltali 809995kr. Þessar tölur eru einn þráður í flóknum vef en þær segja mikla sögu.