Eru eigendur Vinnslustöðvarinnar siðlausir?

Þeir sem ráða fjármagni vilja fá arð þegar þeir fjárfesta. Til eru margar leiðir en markmiðið er ávallt hið sama. Einkafyrirtæki í samkeppni og í markaðskerfi eru því sett undir ákveðið lögmál eða þvingun. Nýlega var ákveðið á aðalfundi VSV að greiða hluthöfum rúman milljarð í arð eða 13% af eigin fé. Tvö ár á undan voru arðgreiðslur 1.3 milljarður. Fyrirtækið hefur nýlega selt skip en keypt annað með 1300 þorskígildistonnum. Bara af þessum tölum sést að veiðigjaldið er ekki að sliga fyrirtækið. Í umræðum um lög um stjórn fiskveiða báru stjórnendur þessa fyrirtækis sig ákaflega illa. Binni forstjóri birti hverja útreikningana á fætur öðrum sem sýndu fram á fjöldagjaldþrot í greininni með tilkomu veiðigjalds. Skipti á engu hvaða leið var farin. Niðurstaðan var alltaf dökk og neikvæð hjá Binna. Arðir minntust á Tyrkjaránið, náttúruhamfarir og fleira álíka ógnvænlega atburði. Nú kemur í ljós að þetta var áróður og blekkingar. Útgerðarmenn eru ekki í rekstri til að hafa sem flesta í vinnu. Þeir vilja hafa rekstrarkostnað sem minnstan og því er náð með hagræðingu sem oftast þýðir fækkun starfa.

En nægir þetta til að fullyrða að eigendur séu siðlausir? Varla, ríkjandi hugmyndafræði markaðskerfisins eða siðferði þess er einfaldlega raunverulegar aðstæður færðar í orð. Á eigin mælikvörðum er ekki hægt að dæma þá. Markaðskerfið er ógn við vinnandi menn og það er ógn við náttúruna. þess vegna berjast menn gegn því. Það felur í sér gengdarlausa sóun og misskiptingu auðæfa. En það mun ekki hverfa fyrr en möguleikar þess hafa verið fullnýttir á heimsmælikvarða.