Af hverju eru fjárfestingar einkafyrirtækja litlar?

Litlar fjárfestingar eru ekki bundnar við Ísland eins og ætla mætti ef síbylju áróður hægri flokkanna væri tekinn alvarlega. Skýringar á þessu fyrirbæri eru flóknar er hugmyndafræði hægri aflanna gefur eina og aðeins eina skýringu  sem sagt: of miklir skattar á fyrirtækin. Í umræðum breskra hagfræðinga er talað um fjárfestingarverkfall fyrirtækja. En í hvað fer hagnaður fyrirtækjanna? Arðgreiðsluhlutfall er með hæsta móti og fyrirtækin óráðstafað eigið fé vex.(Sérvandi íslenskra fyrirtækja eru ofurskyldir). Í Bretlandi var fjárfestingarhlutfall fyrirtækja átið 2007 2/3 af brúttóhagnaði en 2012 er hlutfallið 43%. Síðan 2008 hafa arðgreiðslur og óráðstafað eigin fé vaxið hröðum skrefum. 1970 voru skattar á fyrirtæki 40% en eru nú 20%. Skattalækkanir haldast í hendur við sífellt minni fjárfestinngu! En hver er skýringin? Hagnaðar hlutfallið eða arðsemi fjárfestinga fer stöðugt minnkandi. Fjármagn- fjármagn plús arður ; það er formúlan. Við þessar aðstæður standa raunlaun í stað og skuldir heimila vaxa. Það sem hefur gerst í Bretlandi hefur einnig gerst á evrusvæðinu og í USA. 

Jón Steinsson hagfræðingur og endalok fjölskyldunnar?

Í New York  Times Magazine er grein um Jón Steinsson og Emil Nagamura en þau eru bæði hagfræðingar og rísandi stjórnur við Columbia University. Þau hafa útivistað heimilsiverkum til til að auka þann tíma sem þau hafa fyrir sín og sín fræði. Áður fyrr var þetta kallað að ráða til sín þjónustufólk eins og sjá má í hinum ofurvinsælu þáttum um Downton Abbey en sögulegar aðstæður eru auðvitað mjög olíkar. Jón og Emil hafa kokk sem eldar 5 sinnum í viku. Flestir spara tíma með því að kaupa hálftilbúna rétti eða panta pizzu. Hollustan ætti að vera meiri hjá kokkinum. Þau hafa einnig heimilishjálp sem þrífur og þvær þvottinn. Þau réðu mann til að velja góðar fjölskyldumyndir. Þau réðu smið til að setja saman hin ofurflóknu Ikeahúsgögn. Með því að útvista heimilisstörfum er meiri tími fyrir Jón og Emil að vera með barninu þegar þau eru ekki í vinnunni. Í hagfræðinni hefur verið settfram kenning um hlutfallslega yfirburði. Við skulum segja að hún felist í því að einbeita sér að því sem þú ert góður í en láta aðra um hitt. Jón er góður í því að semja fræðigreinar en slakur í því að setja saman Ikeahillur. Hann velur því hið fyrrnefnda. Vandamál eru af ýmsum toga. Vandi Jóns og Emil virðist vera tíminn,þ.e. þau vilja auka eins og hægt er þann tíma sem þau hafa til að stunda fræðistörf. Þau vilja einnig auka þann tíma sem þau hafa með barninu.  Söguleg reynsla sýnir ýmsar leiðir : Jón væri einn að kenna og Emil heima með barnið. Bæði væru í hlutastörfum. Bæði hefðu sveigjanlegan vinnutíma. Emil væri að kenna en Jón heima með barnið. Fyrir nokkrum árattugum var mikið rætt um endalok fjölskyldunnar í félagsfræðinni. Nú væru stofnanir hins opinbera  og einnkaaðilar sem hefðu tekið við flestum hefðbundnum hlutverkum hennar. Dagmömmur, leikskólar, æskulýðsstarf krikjunnar, grunnskóli, íþróttafélög og þannig mætti lengi telja. Einnig vartalað um vélvæðingu heimilisstarfa. Nútímaheimilistæki spara gífurlegan tíma  og hgerðu ástamt öðru vaxandi atvinnuþáttöku kvenna mögulega. Eldavélar, þvottavélar, örbylgjuofnar, frystikistur, ryksugur og fleiri tæki hafa gjörbreytt heimilisstörfum.Verkefnaþurrð fjölskyldunnar væri staðreynd og myndi veikja hana. En fjölskyldan er lífseig og fram hafa komið ný mynstur eða tegundir af fjölskyldum. 

Kínverji kaupir Claude et Palome eftir Picasso fyrir 28.2 milljónir dollara.

Wang Jianlin er ríkasti maður Kína. Hann keypti myndina í New York í gær á  uppboði hjá Christie. Boðin voru upp mörg verðmæt listaverk eftir m.a. Paul Klee,  Joan Miro og Gerhard Richter. Málverk eftir þessa listamenn voru reyndar ekki seld.  Myndir á uppboðinu voru úr safni Jan Krugier. Krugier lifði af dvöl í útrýmingarbúðum nasista og gerðist listaverkasali í Genf. Hann lést 2008. Wang er númer 84 á lista Bloomberg yfir auðugustu menn jarðar. Hann er stofnandi og stjórnarformaður Dalian Wanda sem er kínverskt risafyrirtæki. Það fæst við byggingu atvinnuhúsnæðis rekur verslunarkeðju, starfar í ferðaþjónustu, rekur hótel og skemmtistaði. Kaup Wangs á þessu listaverki er dæmigert fyrir kínverska auðmenn. Í Kína blómstrar mikill markaður með listmuni og menningarverðmæti. Þar er lögð mikil rækt við fornan menningararf. 

47 milljónir fátæklinga í USA.

Talan er sú sama og í fyrra en aðgerðir stjórnvalda virðast hafa bætt stöðu barna og gamals fólks. Hlutfallið er fast í 15%. Opinberar tölur miða eingöngu við tekjur. Aðrir mælikvarðar á fátækt taka tillit til fleiri þátta. Þá er tekið tillit til mismunandi framfærslukostnaðar eftir svæðum og bótum frá hinu opinbera. Án hins opinbera velferðarkerfis væru fátæklingarnir milljónum fleirri. Af öllum ríkjum jarðarinnar er mestur auður í USA. Pólitísk átök eiga sér stað um framlög ríkisins til að milda áhrif fátæktar. Ríkið gerir ýmislegt : matarmiðar, niðurgreiðsla máltíða í skólum og húsnæðisbætur svo dæmi séu nefnd. Greiðslur til gamals fólks og fatlaðra skipta miklu máli. Án þeirra væri hlutfall allra fátækra 25%.  En nú er verið að ákveða niðurskurð í fjárframlögum til velferðarmála og tekist á um það í þingdeildum. 23283 dollarar á ári fyrir tvo fullorðna með tvö börn er skilgreint fátæktrarviðmið. Talan er breytileg og fer eftir því hvort fjölskyldan leigir eða býr í eigin húsnæði. Það fer einnig eftir því hvar hún býr. Talan er á bilinu 21400 til 25784 dollarar.

Viðskiptakjörin hafa versnað frá Hruni.

Viðskiptakjör mæla hvað fæst af innfluttri vöru og þjónustu fyrir útflutta vöru og þjónustu. Viðskiptakjör eru sett fram sem vísitala sem  miðuð er við grunnár.  Raungengi hins vegar sýnir hlutfall innlends kostnaðar á móti erlendum mælt í sömu mynt. Viðskiptakjör þjóðarinnar hafa rýrnað um 15% frá árinu 2007 og eru nú 7% undir meðaltali frá seinni heimsstyrjöld. Þetta leiðir til þess að íslenskur útflutningur tapar hlutdeild í alþjóðlegum útflutningi. Afgangur á viðskiptum við útlönd verður minni en ella og staða krónunnar veikist. Þjóðartekjur verða lægri en ella og innlend eftirspurn minni. Innlent tekjustig lækkar í hlutfalli við helstu viðskiptalönd.

Viðskiptakjör eru hlutfall inn-og útflutningsverðs og Ísland hefur í meginatriðum lítil áhrif á þessa verðmyndun. Rýrnun viðskiptakjara 2008 til 2009 var aðallega vegna alþjóðlegrar efnahagslægðar og lækkunar á verði sjávarafurða en einnig að nokkru vegna lækkunar álverðs. 2010 til 2012 hækkaði hins vegar verð á sjávarafurðum. Seðlabankinn spáir áframahldandi rýrnun viðskiptakjara.

Carlsen gegn Anand. Heimsmeistaraeinvígið hefst á laugardag.

Þetta einvígi er mjög sögulegt að mörgu leyti. Í fyrsta skipti í skáksögunni hefur Norðmaður (og Norðurlandabúi) góða möguleika á að verða heimsmeistari. Magnus Carlsen hefur unnið nánast allt sem hægt er að vinna í skákheiminum og hann er efstur á ELO-lista Fide-alþjóðaskáksambandsins. Carlsen var undrabarn í skák og með vinnusemi og elju hefur hann náð á toppin. Faðir hans er skákáhugamaður og fylgir honum á öll mót. Systur hans og móðir tefla einnig. Hann hefur þjálfara og mann sem sér um markaðssetningu. Carlsen hefur m.a. þjálfað undir leiðsögn Kasparovs sem nú beitir mikilli orku sinni gegn Putkin forseta og hefur nýverið sótt um dvalar- og ríkisborgararétt í Lettlandi. Anand er Indverji og 21 ári eldri en Carlsen. Sá tími er samsagt liðinn að Rússar einoki heimsmeistaratitilinn og keppnina um hann. Ef að líkum lætur munu kínverskir stórmeistarar blanda sér í baráttuna á næstu árum.  Anand mun verja titil sinn í Chennai á Indlandi. Þeir tefla á hóteli sem heitir Hyatt Regency Chennai. Allar nánari upplýsingar er hægt að sjá á heimasíðu mótsins : chennai2013.fide.com Þar verður hægt að fylgjast með skákum og skákskýringum. Það verður einnig hægt að fjölmörgum öðrum skáksíðun , s.s. chessbace.com ,, chessdom.com,,,,

Heima-og frítímasslys barna á Íslandi.

Þessum slysum hefur fjölgað undanfarinn áratug en mest hjá yngsta og elsta aldueshópnum. Slysum á 1000 íbúa hefur fjölgað úr 38 í 44 á árunum á árabilinu 2003 til 2012. Hjá börnum yngri en 5 ára hefur orðið mikil aukning og hefur slysum fjölgað úr 67 í 83 á 1000 íbúa. Meðal drengja hefur fjölgunin orðið 20 slys á þessu tímabili , úr 72 í 92. Slys á stúlkum hafa einnig aukist en tala þeirra er nokkru lægri en drengja. Slysatiðni aldraðra hefur aukist umtalsvert einkum hjá öldruðum konum. Árið 2012 voru heima -og frítímaslys 16606 eða 44,2% allra skráðra slysa. Umferðarslys voru 7423 og vinnuslys 5287. Þetta eru langfjölmennustu slysaflokkar. En íþróttaslys fylgja fast á efir með 3813. Í Slysaskrá Íslands má finna margvíslega tölfræði um slys. En hvað um skýringar? Eftir hrun vex tíðni vex tíðni heima-og frítímaskysa mikið. Dauðaslysum í frítíma fjölgaði á árunum fyrir hrun. Áður fyrr voru dauðaslys barna mest í sundlaugum en er  nú í landbúnaðarslysum og frítímaslysum. Vekefnin eru mjög víða. Árlega slasast um 100 börn þegar þau detta úr innkaupakörfum. Á árabilini 2001 til 2011 vor skáð 558 trampólínslys. 

Lady Gaga rekur Troy Carter umboðsmann sinn.

Nokkrum dögum fyrir útgáfu nýrrar plötu er umboðsmaðurinn rekinn. Carter hefur verið umboðsmaður Stefani Germanotta-Lady Gaga- síðan árið 2007. Þá var fyrsta plata hennar ekki komin út. Ávallt hefur verið talið að Carter eigi mikinn þátt í því að gera tónlistarkonuna að megastjörnu. Ástæður brottreksturs eru ekki ljósar. Mismunandi áherslur í tónlistarsköpun? Tilfinningaleg og persónuleg fjarlægð? Sífellt er verið að segja upp umboðsmönnum en núna eru aðstæður óvenjulegar. Mikilvæg útgáfa stendur fyrir dyrum. Siðasta albúm Lady Gaga kom út 2011. Það var: Born this way og seldist í meira en 2 milljón eintökum í USA. Markaðssetningin var kraftmikil og fagmannleg. Lady Gaga á í stöðugum samskiptum við aðdáendur sína á Twitter en þeir eru 40 milljónir talsins. Hún nýtir samfélagsmiðla á mjög virkan hátt. En hún á sína slæmu daga. Framkoma hennar á verðlaunaafhendingu You Tube varð tilefni háðs og gagnrýni. Carter er auðugur maður og er m.a. umboðsmaður John Legend og Lindsey Sterling. Hann er fjárfestir og hefur  hagsmuni víða að gæta.

39 þúsund Íslendingar undir lágtekjumörkum eða í hættu á félagslegri einangrun.

Samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunar eru þetta 12.7% landsmanna. Til að falla í þennan hóp þurfa menn að hafa eitt eða fleiri af eftirtöldu ; tekjur undir lágtekjumörkum, verulegur skortur á efnislegum gæðum og atvinnuþátttaka er mjög lítil eða minna en 20% af stöðu. Á síðasta ári var lágtekjuhlutfallið 7.9% sem er lágt hlutfall. Á "góðærisárunum" var hlutfallið 10%. Lágtekjumörk(60% af miðgildi) fyrir einstakling eru 156 þúsund á mánuði. Fyrir tvo fullorðna með börn yngri en 14 ára er talan 328 þúsund á mánuði. 6.6% landsmanna bjuggu á heimilum þar sem vinnuhlutfall var mjög lágt. 2.3% bjuggu við verulegan skort á efnislegum gæðum(2011). Samanborið við Evrópuþjóðir kemur Ísland vel út. Kannski er sú staðreynd einhverjum huggun eða ástæða ánægju með góðan árangur. Það breytir hins vegar ákaflega litlu fyrir 39 þúsund Íslendinga.

Vogunarsjóðurinn SAC dæmdur. Konungurinn er fallinn.

Tvö milljarða dollara verður sjóður Steve Cohens að greiða í skaðabætur. Það er vegna svika og blekkinga sem stundaðar hafa verið árum saman. Risapartýið í Wall Street er búið amk í bili. Nýlega var selt listaverk eftir Andy Warhol fyrir amk 20 milljónir dollara hjá Sotheby. Þagað er yfir seljanda en allir vita hver hann er. Hann var fram að þessu einn af helstu fjármálahákörlum USA. Vogunarsjóðurinn viðurkennir að hafa stundað innherjaviðskipti og peningaþvætti. Samningar náðust um borgun uppá 1.8 milljarð dollara. Og nú verður Cohen að borga sektir úr mjög djúpum vasa. Enginn skildi ímynda sér að hann sé of stór fyrir réttvísinda og réttarkerfið. Er það lærdómrinn? Fjárfestingarbankinn Drexel Burnham Lambert borgaði sekt sem nam 650 milljónum dollara. Cohen skapaði nýja fyritækjameenningu sem ýtti undir viðskipti handa laga og reglna. Nú hafa meir en 70 bankastjórar og forstjórar vogunarsjóða verið dæmdir í USA. En Cohen lifir sínu lífi áfram. Hann fer á íþróttakappleiki til að horfa á og situr í fremstu röð.