Er vandinn of stór fyrir félagsmálaráðherra?

Öllum er ljóst að gífurlegur vandi hefur skapast á húsnæðismarkaði eftir Hrun. Íbúðasjóður og bankar hafa tekið til sín mikinn fjölda íbúða frá einstaklingun auk fasteigna frá lögaðilum. Fyrir hrun var byggt og framkvæmt af ofurkappi og taumlausri græðgi en engin þörf var fyrir hluta þess sem byggt var. Um allt land standa nú auðar íbúðir í eigu Íbúðalánasjóðs sem eru ýmist í söluferli eða ónothæfar og drabbast niður. Á sama tíma er mikill skortur á húsnæði á höfuðborgarsvæðinu og leiguverð rýkur í hæstu hæðir. Það dapurlega er að þetta ástand hefur verið yfirsjáanlegt í langan tíma. Í viðtali á rás2 sagði ráðherra félagsmála og húsnæðismála að úrlausn vandans sé ekki öll á herðum stjórnmálamanna. Ráðherrann bindur vonir sínar einkum við aðkomu stéttarfélaganna( ASI/BSRB) og bendir réttilega á að þau sinni nú þegar afar mikilvægum verkefnum og geti hæglega bætt húsnæðismálum á sína könnu. Ráðherann hlýtur að vera að meina að t.d. ASI eigi að hafa áhrif á stefnumótun í þessum málum en ekki eingöngu að hafa hugsanlega áhrif á fjármögnun bygginga. Í byrjun þessa árs kynntu forystumenn ASI mjög ítarlega hugmyndir sínar í húsnæðismálum. Segja má að þeir sæki stefnumótun sína einkum til félagslega húsnæðiskerfisins í Danmörku. Áherslur verkalýðshreyfingar hafa því lengi legið fyrir. Ef að líkum lætur er félagsmálaráðherra opinn fyrir hugmyndum samvinnumanna eins og þær birtast í Búseta. En hver á að vera hlutur einkafjármagnsins í lausn húsnæðisvandans? Fasteignabólan sem sprakk var sögulegt framlag einkafjármagnsins en væntanlega ekki margir sem vilja endurtaka leikinn.

Verðbólgan og ríkisstjórnin.

Greiningardeild Arionbanka spáir því að framundan sé mesta hækkun verðlags frá 2009. Ef spáin rætist er það ríkistjórnarflokkunum mikið áhyggujefni bæði vegna efnahagsmálanna og vegna pólitískrar stöðu stjórnarinnar. Bankinn byggir spá sína á því að von sé á gjaldskrárhækkunum, útsöluáhrif séu ekki komin fram að fullu, fasteignaverð á höfuðborgarsvæði muni hækka og að óvissa sé um komandi launasamninga. Gangi spá eftir verður 12 mánaða verðbólga í lok árs 4.7%. En hvað er til ráða? Að mati bankans er mikilvægast að gjaldeyrisskapandi fjárfesting nái sér á strik sem hljómar óneitanlega kunnuglega. Seðlabankinn hefur gengismarkmið og mun reyna að halda sveiflum krónunnar á þröngu bili. Ef verðbólgulíkur vaxa mun bankinn líklega beita vöxtum sem tæki. Hver eru verkefni hagstjórnarinnar? að leysa snjóhengjuna, endurfjármögnun og lánalengingar vegna erlendra lána, greiða niður skuldir ríkissjóðs, aukinn stöðugleiki og auknar arðskapandi fjárfestingar. Verkefnin eru ekki einföld og ytri skilyrði fremur óhagstæð.

Nether Sýrlands(Syrian Electronic Army).

Það var SEA sem réðast á heimasíðu New York Times og gerði hana óstarfhæfa í marga klukkutíma. Á Twitter réðst SEA á reikning AP og setti falskar fréttir þar inn. 2011 kemur SEA fram á netinu með nokkrum heimasíðum. Að eigin sögn er um að ræða unga ákafa stuðningsmenn Assads sem vilja berjast gegn vestrænum fjölmiðlum vegna rangs fréttaflutnings um ástandið í Sýrlandi. Á þessu ári hefur hópurinn m.a. ráðist á BBC, Reuters, 60 minutes, Washington Post og Harvard háskólann. Allt bendir til þess að hópurin starfi í samvinnu við ríkisstofnanir. Uppreisnarmenn í Sýrlandi notfæra sér einnig netið, m.a. samskiptamiðilinn Facebook. SEA njósnar og reynir að afla sér upplýsinga um menn og starfsemi. Hernaður í netheimum er löngu orðin staðreynd.

Utanríkisráðherrann og þingviljinn.

Utanríkisráðherra gerði sér ferð til Brussel til að tilkynna stækkunarstjóra ESB að Ísland gerði hlé á aðildarviðræðum. Ráðherrann sagði ennfremur og sérfræðingar yrðu fengnir til að gera skýrslu um gang viðræðna hingað til og meta stöðu þeirra. Enn fremur átti skýrslan að innihald mat á stöðu ESB og þróun sambandsins. Alþingi átti síðan að ræða skýrsluna og taka frekari ákvarðanir í málinu. Líður nú nokkur tími og fer fram umræða um ferð ráðherrans og skýringar hans á málinu öllu. Næst ber það við að ráðherran tilkynnir fjölmiðlum og þjóðinni að hann hafi látið vinna lögfræðiálit innan ráðuneytisins. Álitið er birt á vef ráðuneytis og af því má ráða að þingsályktanir séu ekki bindandi í sama skilningi og lög. Þær sem ekki styðjist við lög séu á engan hátt bindandi nema sem leiði af þingræðisvenju. Ráðherranum er ljóst að báðir ríkisstjórnarflokkarnir eru andvígir aðild að ESB og að þessu samanlögðu íhugar hann nú að leggja niður samninganefnd og hópa. Í allra augum myndi slíkt þýða slit viðræðna en ekki hlé á viðræðum. Formaður þingflokks Sjálfstæðisflokksins ítrekar þá skoðun sína að þjóðin eigi að koma að ákvörðunum í þessu máli. Loks gerist það að Forseti Alþingis og þingmaður Sjálfstæðisflokksins telur að Alþingi eigi með formlegum hætti að samþykkja breytta stefnu varðandi aðildarviðræður. Það virðist vera skilningur hans og annarra nefndarmanna í forsætisnefnd Alþingis. Næsti þáttur í þessu leikriti mun gerast innan veggja þingsins. Nú ræðst hvort og hvernig þjóðin mun koma að málinu. Á máli skákmanna mætti segja að byrjunarleikir ráðherrans hafi verið undarlega slakir en kannski rætist úr í miðtaflinu.

Grikkland og kosningar í Þýskalandi.

Styrmir Gunnarsson virðist trúa því að skuldavandi Grikkja sé aðalkosningamálið í Þýskalandi ef marka skrif hans í Evrópuvaktina í dag. Þetta er misskilningur. Skuldavandi nokkurra ríkja á evrusvæðinu hefur verið mikilvægt viðfangsefni stjórnmála í Þýskalandi um nokkurt skeið. Styrmir virðist álíta það stórfrétt að fjármálaráðherran hafi "viðurkennt" að Grikkir þyrftu á frekari lánveitingum("björgunarpökkum") að ræða. Fjármálaráðherrann sagði frá þessu í kosningaræðu eins og um væri að ræða hlut sem allir vissu. Almenningur, stjórnmálamenn og sérfræðingar vissu þetta allt. Þess vegna talaði ráðherrann um þetta eins og sjálfsagðan hlut. Skuldavandi Grikkland er mikilvægt mál og ekki verður komist hjá því að ræða á fjölmörgum stóðum ; í Grikklandi sjálfu, í öllum löndum ESB, hjá AGS og öðrum alþjóðlegum fjárálastofnunum. Kosningabaráttan Í Þýskalandi snýst ekki fyrst og fremst um Grikkland en það er örugglega óskemmtilegt fyrir Grikki að fylgjast með því öllu sem skrifað er og sagt um kreppuna í landinu. Erfiðast f öllu er að reyna sára fátækt sem hluti grísku þjóðarinnar hefur orðið að gera í kreppunni.

Norsku kosningarnar og lýðheilsan í heiminum.

Í hinu virta breska læknablaði The Lancet birtist nýlega grein um norsku kosningarnar. Höfundur greinarinnar er R Horton og hún birtist 24. 8. 2013. Í greininni er Noregi lýst sem stórveldi á sviði alþjóðlegrar lýðheilsu og á sviði alþjóðlegs samstarfs á sviði bættrar heilsugæslu. Sérstaklega er nefnt GAVI verkefnið. Noregur hefur ásamt Gates stofnuinni lagt þessu verkefni mikið lið. Norðmenn eru fámenn þjóð segir Horton en þeir leggja mikið af mörkum. Þessi stefna hefur verið mörkuð af ríkisstjórn Jens Stoltenberg. Stefna hægri flokkanna og sérstaklega Framfaraflokksins er allt önnur  segir Horton. Ef þessir flokkar mynda stjórn mun stuðningur Noregs við alþjóðleg lýðheilsuverkefni minnka og hlutverk Noregs á alþjóðavettvangi verða veigaminna og dragast saman.

Væntingar neytenda lækka enn.

Væntingarvísitala Gallup mælist nú 66.3 stig en var 100 stig í maí og júní. Þá voru svartsýnir og bjartsýnir álíka margir en nú hafa svartsýnir greinilega vinninginn. Ekki virðist bjart yfir ástandi og horfum í íslensku efnahagslífi. Flestir telja að ástandið í atvinnumálum og efnahagsmálum eigi eftir að versna. Þeir sem hafa lágar tekjur eru sýnu svartsýnni en þeir sem háar tekjur hafa. Hugsanleg skýring er sú að mörgum finnst vera óvissa um skuldaniðurfærslu, bæði hvað varðar hversu mikil hún verður og hvenær. Horfur á vinnumarkaði ættu hins vegar að gefa ástæðu til bjartsýni. Atvinnuleysi minnkar, heildarvinnustundafjöldi vex og störfum fjölgar. Það virðist hins vegar hafa hægt á vexti einkaneyslu á síðustu mánuðum.

Ráðagerð Assads.

Assad virðist nota efnavopn í litlum skömmtum og smáum stíl. Þannig er hægt að dyljast. Fyrir 25 árum lét Hussein drepa 5000 Kúrda með eiturefnum. Hvenær ætlar Assad að gerast svo stórtækur? Þegar fjölmiðlar heimsins hafa horft framhjá drápum í smáum stíl nógu lengi. Eiturefni gera ekki greinarmun á hermönnum og almenningi, engar varnir eru mögulegar og enginn flótti er mögulegur. Átökin í Sýrlandi hafa magnast stig af stigi. Arabíska vorið er 2011 og því fylgja margvísleg mótmæli. Um vorið 2012 hefst borgarastyrjöld. Sumarið 2012 eru framdir stríðsglæpir þar sem eru fjöldamorðin í Hula. 2012/2013 gífurlegur fjöldi flóttamanna flýr átakasvæðin. Assad virðist sannfærður um það að ekkert verði gert þrátt fyrir yfirgnæfandi líkur á því að stjórnarherinn hafi beitt efnavopnum. 100 þúsund manns hafa látið lífið í stríðinu. 2 milljónir hafa flúið land. Milljónir hafa flúið átakasvæðin innanlands. OPCW er fjölþjóðleg stofnun í tengslum við SÞ sem beitir sér fyrir banna á notkun efnavopna. Aðildarríki eru 189 og er Ísland þar á meðal. 

Loftárás á sýrlenska stjórnarherinn en hvað svo?

Það er hafið yfir allan efa að efnavopnum var beitt í héraðinu Ghuta sem er nálægt Damaskus þann 21. 8. 2013. Uppreisnarmenn og stjórnarhermenn vísa sök hver á annan. Öryggisráð SÞ krafðist rannsóknar og USA undirbúa loftárásir á stjórnarherinn. Stjórnvöld í Íran hafa lýst því yfir að komi til hernaðaraðgerða USA (og annarra)geti þau ekki horft aðgerðarlaus á. Átökin væru þar með ekki bundin við Sýrland. Stjórnvöld í Sýrlandi hafa eindregið varað við aðgerður og sagt afleiðingar skelfilegar. Sýrland, Íran og Hisbollah mynd náið varnarsamstarf. Þetta gæti leitt af sér frekari útbreiðslu átaka á svæðinu ef ísraelíski herinn myndi reyna að eyðileggja kjarnorkustöðvar Írans með loftárásum.Í Suður-Líbanon ráða Hisbollah yfir meðlangdrægum eldflaugum sem hægt væri að beita  gegn Ísrael. Loks er ljóst að verði gerðar loftárásir á stjórnarher Sýrlands vex hætta að hryðjuverkum í USA og Evrópu. Heimsbyggðin getur ekki horft aðgerðarlaus á að efnavopnum sé beitt gegn saklausu fólki. En hver eru réttu viðbrögðin? Hvaða ráð duga til að stöðva hrylling stríðsins?

Tilkynningarskylda og barnavernd.

Samkvæmt barnaverndarlögum ber öllum landsmönnum lagaleg skylda að tilkynna til barnaverndarnefnda ef þeim þykir ástæða til. Þá er átt við hverskonar ofbeldi eða vanrækslu. Slíkum tilkynningum hefur fjölgað mikið á síðustu árum. Almenningur hefur tilkynningarskyldu. Allir verða að gefa upp nafn þegar tilkynnt er en hægt er að óska nafnleyndar þannig að eingöngu starfsmenn barnaverndar viti nafn. Hægt er að tilkynna til neyðarlínu 112 sem kemur boðum áfram. Árið 2010 höfðu 16 barnaverndarnefndir bakvakt allan sólarhringinn. Árið 2000 voru tilkynningar 2728 en 2011 voru þær 8661. Fyrstu 3 mánuði þessa árs var fjöldi tilkynninga 2121 en fjöldi barna var 1764. Umönnunaraðilar barna og lögregla hafa einnig tilkynningarskyldu. Ljóst er að ekki eru öll tilvik tilkynnt. Margt kemur til. Nefna má sem dæmi vanþekkingu á einkennum vanrækslu. Vanræksla er ekki eingöngu líkamleg heldur tilfinningaleg. Börn geta einnig verið vanrækt hvað varðar aðstoð við nám og umsjón og eftirlit. Um 70% allra tilkynninga eru af höfuðborgarsvæðinu.